Bacteriofagen
Wat zijn bacteriofagen?
Een bacteriofaag is een ontzettend klein virus dat overal ter wereld voorkomt in de natuur.
De bacteriofaag komt overal in de natuur voor en bovendien is ons lichaam al bekend met ze.
Een bacteriofaag bestaat uit een eiwitmantel met daarin haar eigen genetisch materiaal. Als de bacteriofaag haar eigen doelbacterie heeft gevonden zal de bacteriofaag de bacterie injecteren met haar eigen DNA. De bacteriofaag vermenigvuldigt zich net zo lang tot dat de bacterie uit elkaar barst.
Traditionele antibiotica blijkt steeds vaker minder effectief, dit komt omdat bacteriën resistent beginnen te worden. Dat wil zeggen dat bacteriën niet meer gevoelig zijn voor antibiotica.
Het behandelen van bacteriële infecties wordt steeds moeilijker, dit komt omdat er bacteriën resistent beginnen te worden tegen antibiotica.
Door antibioticaresistentie kunnen sommige patiënten niet meer behandeld worden via de reguliere zorg.
Inhoudsopgave
De werking van de bacteriofaag
Waarom bacteriofaag?
Het voordeel van fagen is dat ze enkel de doelbacteriën aanpakken. Een belangrijk nadeel is dat ze niet snel ingezet kunnen worden tegen infecties. Ziekmakende bacteriën moeten eerst worden opgespoord door de bacteriofagen. Dit proces kan enkele dagen duren. Om deze praktische redenen bleken antibiotica effectiever en werd er destijds geen gebruik gemaakt van bacteriofagen.
Hoe groot is een bacteriofaag?
De lengte van een bacteriofaag ligt – inclusief kop en staart – tussen de 4 en 250 nanometer. Om de vergelijking te maken, 1 centimeter is 10 miljoen nanometer.
Hoe zijn bacteriofagen ontdekt?
Bacteriofagen werden in 1915 ontdekt. De bacterioloog Frederick Twort kwam erachter dat bacteriën werden geïnfecteerd en vervolgens gedood werden. Hij dacht dat het een van de onderstaande oorzaken moest zijn:
1. een stadium in de levenscyclus van de bacteriën
2. een enzym dat door de bacteriën zelf werd geproduceerd
3. een virus dat op bacteriën groeide en ze vernietigde
Frederick kon zijn werk helaas niet vervolgen door de Eerste Wereldoorlog en een gebrek aan financiën. Rond diezelfde periode, in 1917 ontdekte Félix D’Hérelle hetzelfde. Tijdens een onderzoek kwam hij ineens tot de conclusie dat een virus een bacterie parasiteert. D’Hérelle noemde het virus een bacteriofaag.
In 1923 bestudeerde George Eliava, hoofd van het centraal bacteriologisch laboratorium in Tbilisi in Georgië de cholerabacterie. Na drie dagen bleek de bacterie verdwenen en Eliava legde de link met de door d’Hérelle ontdekte bacteriofagen. D’hérelle werkte op den duur samen met Eliava, in een nieuw instituut in Tbilisi, dat later ter ere van George Eliava naar hem werd vernoemd: de Eliava Kliniek.
Bacteriën worden resistent voor antibiotica. De groei van de vraag naar alternatieven voor antibiotica.
Waarom hebben mensen baat bij bacteriofagen?
Infecties die worden veroorzaakt door bacteriën kunnen worden bestreden met antibiotica.
Antibiotica doodt de bacteriën of remmen hun groei. Als antibiotica regelmatig wordt voorgeschreven kan als gevolg de bacterie resistent worden. De bacterie is dan niet meer gevoelig voor het antibioticum. Wanneer je een infectie krijgt met zo’n resistente bacterie, helpen de antibiotica niet meer. De resistente bacteriën worden niet geremd en kunnen vrij hun gang gaan, waardoor je erg ziek kunt worden. Dit soort infecties zijn dan moeilijker te behandelen.
Mensen die kampen met resistente of bijna resistente bacteriën kunnen baat hebben bij bacteriofagen, dit omdat de bacteriofaag een alternatief is voor antibiotica. De bacteriofaag gaat dus rechtstreeks opzoek naar haar eigen doelbacterie, dit maakt het proces ten opzichte van antibiotica ook persoonlijker en neemt het doorgaans meer tijd in beslag.
Het gebruik van bacteriofagen in de zorg
In Nederland wordt een behandeling met bacteriofagen niet uitgevoerd. In Georgië wordt dit wel gedaan. De Eliava kliniek in Tbilisi is al meer dan tien jaar gespecialiseerd in bacteriofagen.
Bacteriofagen behandeling
Hoe werkt fagentherapie?
Globaal gezien ziet iedere bacteriofagen behandeling er voor iedere patiënt hetzelfde eruit. Voor een gedetailleerde weergave van een bacteriofagen behandeling klik je hier.
Een E-swab voor onderzoek in de Eliava kliniek
Een E-swab is een buisje, waarin urine, sputum, wondvocht e.d opgevangen kan worden voor onderzoek.
Ik help je aan een juist transportmonster en het transport wordt georganiseerd voor je. Ben je benieuwd of bacteriofagen een uitkomst zouden kunnen bieden voor jouw bacteriële infectie? Kom in contact met mij via het contactformulier onderaan de pagina.
Een behandeling met bacteriofagen
Een bacteriofagen behandeling wordt ook wel een fagenbehandeling, faagtherapie of fagentherapie genoemd.
Het gebruik van bacteriofagen, hoe zit dat?
Welk ziekenhuis werkt met fagen?
Geen enkel ziekenhuis in Nederland werkt met fagen. Men kan dus ook niet terecht in Nederland voor een behandeling. Men kan terecht voor een behandeling bij de Eliava kliniek in Georgië. In Georgië zijn ze al meer dan honderd jaar bekend met bacteriofagen, de Eliava kliniek specialiseert zich al 10+ jaar in de medische toepassing van bacteriofagen.
Welke bacteriofaag is geschikt voor mij?
Om erachter te komen welke bacteriofaag geschikt is voor een bepaalde aandoening werken we met een onderzoeksmonster, ofwel e-swab. We kunnen urine, wondvocht of sputum opsturen naar de kliniek waar zij in tegenstelling tot in Nederland een gevoeligheidsonderzoek zullen uitvoeren. Op deze wijze komen we te weten of- en welke bacteriofaag geschikt is voor de ziekmakende bacterie.
De Eliava Kliniek moet eerst weten welke bacterie de infectie heeft veroorzaakt.
Wat is een mogelijke toepassing van bacteriofagen?
Bacteriofagen kunnen ingezet worden tegen verschillende bacteriële infecties. Een lijst van mogelijke toepassingen lees je hieronder terug.
Globaal overzicht:
- Blaasontstekingen,
- Urineweginfecties,
- Wonden,
- Huidaandoeningen,
- Longontstekingen,
- Luchtweginfecties,
- Bot- en gewrichtsinfecties,
- Ooginfecties,
- Oor-, neus-, en keelinfecties,
- Infecties van de mondholte.
Bekijk hier de volledige toepassingslijst van bacteriofagen en daarbij alle stappen die je tijdens een behandeling doorloopt.